W codziennym życiu często korzystamy z usług i pomocy różnego rodzaju specjalistów. Dotyczy to chociażby takich zakresów jak naprawa samochodu, wykonanie mebli „na wymiar”, czy aranżacja wnętrz. Również remont niektórych pomieszczeń w domu czy mieszkaniu może być kwalifikowany jako umowa o dzieło, a nie umowa o roboty budowlane, która co do zasady dotyczy remontu całego budynku.
Niestety zdarza się, że zobowiązanie wykonywane jest nienależycie, niezgodnie z umową, a często również nieterminowo. Czy zlecający ma uprawnienia do skutecznego dochodzenia swoich praw w takich sytuacjach? Czy obowiązujące przepisy przewidują odpowiednie narzędzia prawne do dyscyplinowania nierzetelnych wykonawców?
Odpowiedź na oba powyższe brzmi: TAK!
Omówmy powyższy temat na konkretnym przykładzie, wspomnianym na wstępie wykonywaniu mebli „na wymiar”. Jest to obecnie relatywnie często zawierana umowa, szczególnie w przypadku mebli kuchennych, łazienkowych, czy umeblowania garderoby. Jak jednak zabezpieczyć się przed ewentualnymi nieprawidłowościami w toku realizowania takiej umowy?
Przede wszystkim, warto już przy zlecaniu konkretnych robót zadbać o sporządzenie umowy na piśmie. Na szczęście obecnie coraz więcej firm stosuje takie umowy, chociażby w postaci formularzy zamówień.
Sporządzenie pisemnej umowy/zamówienia jest szczególnie istotne w przypadku ewentualnego sporu z nierzetelnym wykonawcą. Bez pisemnej umowy mogą zaistnieć bowiem istotne trudności w udowodnieniu takiemu wykonawcy (również przed sądem), że postępował niezgodnie z wcześniejszymi ustaleniami, nie wykonał jakichś czynności, bądź nie wywiązał się z terminu. Nawet jednak w sytuacji braku pisemnej umowy o dzieło nie jesteśmy na przegranej pozycji. W takiej sytuacji niezbędne będą jednak dowody z zeznań świadków, ewentualna korespondencja mailowa, sms-owa, fotografie przedmiotu umowy – mebli w trakcie prac itp.
Co jednak możemy zrobić, gdy wykonawca nie wywiązuje się z umowy, zawartej czy to na piśmie, czy „tylko” ustnie?
Przede wszystkim należy rozróżnić sytuację, w której umowa wykonywana jest nienależycie z winy wykonawcy od tej, kiedy wadliwości powstają przez zamawiającego (np. nieudostępnienia przez zamawiającego pomieszczeń, w których mają być zamontowane meble, częste zmiany koncepcji wykonania mebli itd.). Uprawnienia do „dyscyplinowania” wykonawcy będą przysługiwały zamawiającemu co do zasady oczywiście w przypadku, gdy nieprawidłowości powstają właśnie z winy tego wykonawcy.
Uprawnienia zamawiającego
Przede wszystkim, jeżeli zamawiający stwierdzi, że wykonawca wykonuje meble wadliwie bądź sprzecznie z umową (np. z innych materiałów niż ustalono, z materiałów w innym kolorze, nie wykonuje uzgodnionych półek, nie montuje określonych mechanizmów zamykania szafek) wówczas można/należy wezwać takiego wykonawcę do zmiany sposobu wykonywania umowy i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin. Najlepiej zrobić to na piśmie bądź w formie mailowej (później łatwiej będzie udowodnić wykonawcy, że podejmowaliśmy wobec niego odpowiednie kroki). Jeżeli wykonawca w dalszym ciągu będzie realizował prace nienależycie, wówczas możliwe jest złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy o dzieło (także najlepiej w formie pisemnej) bądź też powierzyć poprawienie lub dokończenie prac innej firmie. Ważne jest, że takie poprawienie lub dokończenie prac odbywa się w takiej sytuacji na koszt tego nierzetelnego wykonawcy (oczywiście przy założeniu udowodnienia mu tej nierzetelności). Co do zasady przy odstąpieniu od umowy, wykonawca powinien zwrócić zamawiającemu wpłacone przez niego wynagrodzenie, natomiast zamawiający powinien zwrócić wykonawcy przedmiot umowy (meble), jeżeli zostały one już zamontowane.
Jeżeli wykonawca opóźnia się z rozpoczęciem bądź wykonywaniem umowy – mebli w taki sposób, że prawdopodobne jest, iż nie ukończy prac w umówionym terminie, wówczas zamawiający może od razu (bez wyznaczania dodatkowego terminu) odstąpić od umowy łączącej go z wykonawcą, nawet gdy ostateczny termin wykonania dzieła jeszcze nie upłynął. Również w takim przypadku strony umowy powinny zwrócić sobie nawzajem to, co otrzymały w związku z realizacją tej umowy.
Co w sytuacji, gdy meble zostały już wykonane, ale są one niezgodne z umową?
Także w takim przypadku zamawiającemu przysługują określone uprawnienia wynikające z Kodeksu cywilnego.
Zamawiający może wówczas:
- złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny,
- złożyć oświadczenie o odstąpieniu od umowy,
- żądać naprawienia wad,
- żądać wymiany rzeczy – mebli na wolne od wad.
W dwóch ostatnich sytuacjach zamawiający może żądać demontażu mebli i ich ponownego montażu po usunięciu przez wykonawcę nieprawidłowości. Jeżeli wykonawca nie podejmuje tych czynności, zamawiający może je zlecić innej firmie na koszt tego wykonawcy.
Z kolei przy złożeniu oświadczenia o obniżeniu ceny bądź odstąpieniu od umowy o dzieło, wykonawca „ma jeszcze szansę” niezwłocznej naprawy mebli lub ich wymiany na wolne od wad.
Poza powyższymi uprawnieniami zamawiającemu może również przysługiwać roszczenie o naprawienie poniesionych szkód(o zapłatę) w związku z nieprawidłowym wykonaniem umowy.
Jak widać, obowiązujące przepisy przewidują szereg uprawnień dla zamawiającego, którymi może on „bronić” się przed nierzetelnością wykonawców. Należy jednak korzystać z nich umiejętnie i dostosowywać je do konkretnych sytuacji, w tym do etapów realizacji umowy. Warto w takich przypadkach rozważyć uzyskanie pomocy profesjonalnego pełnomocnika, w szczególności jeżeli wartość umowy jest znacząca, a wykonawca kategorycznie zaprzecza, aby wykonywał umowę wadliwie.
Używamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki. Więcej informacji na stronie: Polityka plików cookies.
